Elektrikliler, yeni mi?

“Herkes, elektrikili otomobiller ne zaman geliyor, diye soruyor. Oysa, önce elektrikliler vardı!..”

Elektriklilerden önceki dönemde, buharlı motorlar, otomotivin başlangıcında görülen yegane çözümdü. Fakat, araçların üstünde o kadar fazla ağırlık ve hacim oluşturuyorlardı ki, buharlı otomobillerin tasarımı da, bir o kadar çirkin kalıyordu. Soğuk bir sabahta buharlı motorun ısınması en az 45 dakika sürüyor ve ancak sonra yola çıkılabiliyordu. Ve yol boyu da sürekli su eklenmesi gerekiyordu. Diğer yanda benzinle ısıtılan buharlı motorların, tüketimi içten yanmalı bir motorla karşılaştırırsak, en az dört misliydi… Ve benzini yakarken ve buhar kazanlarıyla büyük tehlike oluşturuyorlardı…

Tüm bunlara rağmen 1769'da Nicholas Cugnot'nun askeri çekicisi, ilk "otomobil" olarak kilometre taşı olmuştu. 1789'da da Amerika'nın ilk buharlı "kara" aracı Oliver Evans patentiyle tarihe geçti. İngilizler de 1801 yılında kendi buharlı taşıyıcılarını üretti. Hatta tüm posta arabaları buharlı motorlarla donatılıp, atların emeklilik dönemi başlatıldı…

Diğer yanda ilk elektrikli taşıma araçları, küçük elektrikli motorları ve şarj edilebilir bataryalarla, İskoçyalı Robert Anderson tarafından 1832'de fikir olarak denenmişti… 1835 yılında ilk küçük elektrikli "otomobil" bile üretildikten sonra, 1842'ye gelindiğinde hem Amerika'da hem de İngiltere'de kullanımı çok pratik elektrikli araçlar yollara çıkarken, ancak yeniden şarjı olmayan elektrik hücreleriyle çalışıyorlardı. 1865'te batarya kapasitesirinin arttırılmasını ise, Fransız Gaston Plante düşündü… 1881 yılında başka bir Fransız Camille Faure, bataryaların daha da güçlenmesini sağlayarak, elektrikli otomobillerin popülaritesinin artmasını sağladı. Böylece gerek İngiltere'deki ve gerekse de Fransa'daki yollarda görülen otomobillerin çoğu elektrikli olmuştu… Amerikalıların ilk elektrikli otomobil macerası da 1888'de başlayacaktı… Ryker ve Morrison'un elektrikli otomobillerinin ardından ticari elektrikli araçlar üretilmeye başlandı ve 1897'de New York taksilerinde bir filo bile oluşturuldu. ABD'de 1900 yılında, elektrikliler, diğer tüm  otomobil tiplerinen fazla satılıyordu… Ve bu elektrikli araç efsanesi, 1912 yılına kadar, krankın elle çevrilmesinin sonunu getiren, içten yanmalı motorların elektrikli marşla buluşmalarına kadar devam etti. Sonrasında da çok iyi bildiğimiz üretimi daha ekonomik olan benzinli içten yanmalı motorların gerçek egemenliği başladı!..

1912 yılında içten yanmalı motorlu bir otomobilin fiyatı 650USD iken, bir elektrikli otomobilin fiyatı 1.750USD idi!.. 

Elektrikli araçlar, ağır, yavaş, pahalı ve sürekli şarj edilmesi gerekirken, diğer yanda içten yanmalı motorlar gibi titreşimleri yoktu, kötü kokmuyorlardı, gürültü çıkarmıyorlardı ve viteslerini değiştirmek gerekmiyordu!.. Şehir içi kullanım için idealken, şehirler arası yollarda şarj edilemiyorlardı!..

Şimdi ise, içten yanmalı motorların ekstrem kapasiteleri ortaya çıkarken, petrol rezervlerinin azalmasından başka, çevrenin kirleniyor olması nedeniyle, yeniden elektrikli otomobillerin dönemi başlıyor!..

Önümüzdeki Frankfurt IAA fuarında, tam 100 yıldır belki de en fazla elektrikli otomobilin markalarca gösterileceğine şahit olacağız…

Bazıları halen prototip olsa da, gerçek üretimine başlanmış onlarca modern elektrikli otomobil, yollara ible çıkıyor!.. Plug-In hybrid veya Fuel Cell ya da sadece elektrikli olsa da, hepsi aslında elektrikli motorlar ile yürümeye çalışan araçlar olacak. Kısaca, aslında hepsi EV olarak "reenkarne" olacak!..

Yani, tam bir asır öncesine kadar olduğu gibi, elektrikli araçlar, artık yeniden moda olacak!..

Bu yorum yazım, 2 Eylül 2013 tarihinde AutoShow dergisi Automotive Insider sayfasında da yayınlandı.
Konu hakkında keyifli bir yapım olan "Revenge of Electric Car" filmini de izlemenizi tavsiye ederim.