Hendek Testi

“Yeni Volvo XC90 en güvenli Volvo olarak üretime giriyor. Hatta, yoldan çıktığında bile güvenli olacak!..”

Volvo, XC90 için “şimdiye kadar ürettiğimiz en sağlam araç” diyor… En yüksek teknolojiler ve olabilecek en yüksek güvenlik donanımıyla hazırlanan yeni XC90, kendi sınıfının da en güvenli aracı olma iddiasında!.. 

Volvo’nun 2020 “bakış”ında başrol oynayan yeni XC90, baştan aşağı “Volvo” olma özellikleri, platformdan motorlara, iletişim teknolojisinden yepyeni patentlerine kadar tüm başlıklarda “kesenin ağzını açtıklarını” gösteriyor… 

Vision 2020 için ise bizler, otomotiv tarihindeki en cesur güvenlik vaadi olduğunu söylemeliyiz!.. Sadece beş yıl sonra; 2020 yılından itibaren yeni bir Volvo otomobilinde hiçkimse ölmeyecek ya da ağır yaralanmayacakmış!.. Volvo, bu öngörü ile tümüyle insanın etrafında gerçek trafik kazalarını inceleyerek Ar-Ge çalışmalarını hızlandırmış…

Aslında bu müthiş iddia, 2010 yılında ilk kez açıklandığında, tüm dünya gibi bizler de çok şaşırmıştık… Bu mümkün olabilir miydi?.. Fakat, Volvo Otomobilleri’nin bu hedefe olan inancı tam!.. Hatta, 2020 sonrasında otomobillerinin kaza bile yapmayacağını, şimdiden açıklıyorlar!

Volvo markasının değişimindeki en önemli proje olan yeni XC90, ardından gelecek diğer tüm Volvo modelleri için de örnek olmanın ağırlığını taşıyor.

Otomotiv Güvenliği başlığında Volvo’nun liderliğini adeta teyit eden teknolojilerin ve bunları geliştiren mühendislerlerin karşımıza çıktığı “Vision 2020 In Sight” seminerleri için gittiğimiz İsveç Göteborg’ta Volvo’nun Ar-Ge’den sorumlu Başkan Yardımcısı Peter Mertens, "Biz bu hedefe sadece pasif güvenlik ile ulaşamayız… Özellikle sürücüyü destekleyen otonom sürüş sistemleri ve kazadan kaçınma sistemlerinin oluşturduğu aktif güvenliğin de tamamlanması gerekiyor. Vizyon 2020, bir açıklama değil, bir taahhüttür. Biz hayal görmüyoruz… Şu anda devam eden çok sayıdaki bilimsel çalışmaya göre, iddiamıza inanıyoruz. Hedefe doğru doğru yoldayız. Elbette, önümüzde uzun bir yol var, fakat doğru yolda ilerliyoruz!” diyordu.

Volvo’nun Vision 2020 ayrıntılarını dört başlıkta toplamak mümkün: Güvenlik, Çevrecilik, Sezgi ve Tasarım. Bu konuların tümünü en yüksek seviyede sunmak üzere hazırlanan ve bu vizyonla aşırı titizlikte bir test programından geçirilen yeni XC90, Göteborg’taki Volvo’nun tam teşekküllü ultra modern güvenlik merkezinde ardı ardına tüm kaza simulasyonlarına giriyor. Gerçek yaşamdaki kazalara en yakın şartlarla “boğuşan” yeni XC90, Euro-NCAP değerlendirmelerinin çok üstünde sınavları tamamlamak zorunda…

Ağırlık merkezi yüksekteki SUV’ler arasında ilk kez XC90, Run-Off Road yani “Yoldan Çıkma” güvenlik paketine sahip olacak… Araç yoldan çıktığında ve hatta bir hendeğe düşüp ciddi bir kaza yaptığında araç içinde koltuklardaki yolcuları koruyan bu pakette araç hendeğe düştüğünde, sonra yeniden havalandığında ve yere tekrar sertçe vurduğunda oluşacak darbenin etkisini absorbe eden özel koltuklar da bulunuyor. Görev, yolcuların koltuklarda sıkı sıkı tutulabilmesi…

Akıllı sensörler, aracın yoldan çıktığını anlıyor ve iki aşamalı güvenlik prosedürünü başlatıyorlar.

Önce sürücü ve yanındakini koltuklarında güvenle tutabilmek için emniyet kemerleri mümkün olduğunca geriliyor… Ardından, aracın sertçe yere vurmasında omurga yaralanması olmasın diye koltuk ve koltuk kafesindeki enerjiyi emebilen çelik, dikey kuvvetlere karşı deforme oluyor ve “yastık” efekti yaratıyor.

Vision 2020 sunumlarında yeni XC90’ın nasıl “en güvenli SUV” olduğu anlatılmadan önce gözlerimizin önünde gerçekleştirilen bu hendek testinde aracın içinde önde oturan Thor ve yanındaki H3 isimli iki crash test dummy ve arkada geriye dönük çocuk koltuğundaki Q1.5, test merkezinden 80 km/h hızla fırlayan ve 80 cm derinliğindeki hendeğe düşüp önce zıplayan, sonra karşıdaki yamaca vuran yeni XC90’dan yaralanmadan çıkarıldılar. Bu tip bankete düşme kazalarının özellikle ülkemizde ölümle sonuçlandığını hatırlatmalıyız!.. Volvo uzmanlarına göre, eğer bu kaza testinde aracın içinde gerçek insanlar otursaydı, yaralanmadan araçtan inebilirlermiş… 

Bu tip Run-Off Road yani yoldan çıkma kazalarının, tahmin edildiğinden çok daha sok yaşandığını, Amerika Birleşik Devletleri'nde ölümlü trafik kazalarının yarısı araç yoldan çıktığında gerçekleşiyormuş… İsveç'te de tek araçlı yoldan çıkma kazalarının üçte biri ölümcül veya ağır yaralanmalı olarak sonuçlanıyormuş…

Yeni XC90’ın yoldan çıkma koruma çözümü iki önemli kısımdan oluşuyor. 

Otomobilin ileri algılama sistemleri sayesinde teknoloji yoldan çıkma durumunu algılıyor. Ön emniyet kemerleri elektrikli olarak olabilecek en kısa zamanda sıkılaşıyor ve yolcuları sabitliyor. Emniyet kemerinin çekiş hızı 1 mm/ms –yani bu demektir ki 100 mm emniyet kemeri sadece 0,1 saniyede çekiliyor. Otomobil hareket halinde olduğu sürece kemerler sıkı konumda kalmaya devam ediyor.

Omurga yaralanmalarını önlemek için koltuklar ve koltuk çatısı arasındaki enerji emme fonksiyonu otomobilin sert zemine iniş yapması halinde oluşan dikey kuvvetleri mekanik olarak emiyor.

Yastıklama etkisi sırasında yolcuyu dik bir pozisyonda tutmak, ona maruz kalan dikey kuvvetleri üçte bir oranında azaltabiliyormuş. Bu durumun, en ciddi ve en sık görülen omurga yaralanmalarını önemli bir oranda aşağıya çektiği iddia ediliyor.

Kaza verileri incelendiğinde, yolcunun omurgaya doğru yük transferi esnasındaki duruşunun çok büyük rol oynadığını keşfedilmiş. Birçok sefer görülmüş ki, ciddi bir eğilme önemli bir rol oynuyor. Eğilme ve aşırı yüklenme sonucu oluşan dış kama kırıkları, baskı kırıklarıyla beraber omurga yaralanmalarında en çok görülen durumlar imiş…

Böylece Run-Off Road korumasıyla, yolcuları sabit tutmak ve koltuklarda önemli bir enerji emme fonksiyonu sağlanarak güvenlik çözümü oluşturulmuş.

Diğer yanda bu güvenlik konseptinin bir parçası olarak da kavşaklarda karşıdan bir araç çıktığında ve fark edilmediğinde otomatik olarak fren yapacak olan yeni XC90, diğer tam sürüş güvenliği donanımıyla kazalardan “kaçınacak”!.. Otonom sürüş gerçekleştiğinde bile, sürücüsüne direksiyonda iPad’ine ya da gazetesine baktırmak istemeyen Volvo, “otomatik sürüş” kavramında maksimum güvenlik için sürücülere sadece yardım etmek istiyor, “sürücüsüz otomobil olmaz” diyor!..

Bu şekilde dünyanın en güvenli SUV’unun XC90 olacağını da vurguluyor!..

Volvo Otomobilleri Başkanı ve CEO’su Hakan Samuelsson da, başka otomobil gruplarının gelecek planlarındaki “dünyanın en çok satan” olmasının karşısında, kendilerinin geçmişte olduğu gibi gelecekte de “dünyanın en güvenlisi” olacaklarının altını çiziyordu. Yeni XC90 ile oluşturulacak güvenliğin en üst seviyesinin, çok yakında üretime girecek yepyeni “yüzde 100” Volvo’larda da devam ettirileceğini belirtiyordu.

Samuelsson, Volvo’nun otomobilin en küçük ve en incinebilir yolcularını korumaya yönelik çalışmalarının 2014 yılında 50. yılını doldurduğunu da hatırlatırken, bu çığır açan çalışmaların geçmişinin 1964 yılına, bir PV544'de yer alan dünyanın ilk yüzü otomobilin arkasına dönük çocuk koltuğu prototipine kadar uzandığını söylüyor ve bu alandaki en son gelişmenin kullanılmadığı zaman küçük bir çantanın içerisine sığabilen Katlanabilir Çocuk Koltuğu Konsepti olduğunu açıklıyordu.

Yaklaşmakta olan bir aracın önüne çıkarken devreye giren dünyanın ilk otomatik freni ve kazara yoldan çıkışa odaklanan dünyanın ilk çözümüyle donanan yeni XC90, dünyada ilk olan bu iki özellikle, dünyanın en güvenli otomobillerinden biri olacak… Ayrıca pazardaki en gelişmiş standart güvenlik paketine sahip olacak olan bu büyük Volvo, yavaş ilerleyen trafikte öndeki aracı otomatik olarak izleme özelliği ve ilk jenerasyon XC90’dan beş kat fazla ultra yüksek mukavemetli bor çeliğine sahip olmasıyla da dikkat çekiyor.

Hendek Testi:

Volvo Otomobilleri, gerçek kaza verilerine dayanarak, çeşitli yoldan çıkış senaryolarının sonuçlarını değerlendirmek üzere, “Hendek”, “Havada Uçma” ve “Sert Zemin” adı verilen üç ayrı araç kaza testi izleme metodu geliştirmiş durumda. “Havada uçma” testi esnasında otomobil yoldan 80 km/h hız ile çıkarıldı. Serbest uçuştan sonra otomobil düz bir yüzeye indi ve gitmeye devam etti. Düşüş yüksekliği 80 cm’di ve bu lastikler üzerinde sert bir etki oluşturdu. Bu durum bir savaş pilotunun acil bir surumda fırlatma koltuğunda maruz kaldığı etki ile hemen hemen aynı dikey etkileri yarattı. “Hendek” testi 80cm.’lik derinlikte bir hendeğin oluşturduğu dikey etkilerin aynısını yaşamak için oluşturuldu. “Sert Zemin” testi ise yan yuvarlanma hareketleri, dikey ve uzunlamasına hareketler üreten çıkıntılı bir zeminde zıplamalı bir sürüşü test etti. Testlerde çarpışma testi mankenleri kullanıldı. Yoldan çıkma durumunda insan gibi tepki veren ve yükseltilmiş esnek bir omuz alanına sahip, çok gelişmiş bir test mankeni olan “Thor” da bu testlerde yer aldı.

Volvo Cars’ın kaza araştırma ve analizlerindeki model ve metodolojisine ait çarpışma öncesinden sonrasına kadar beş ayrı faz:

Faz 1: Normal Sürüş

Faz 1’in temelini sürüşü güvenli ve konforlu kılmak oluşturur. İyi bir görüş, konfor, etkili frenler, iyi direksiyon kabiliyetleri, şasi ve motor sürücüye keyifli bir sürüş için yardım eder.  Araç içi ortam, sürücü ve yolcu için dikkat ve rahatlığı etkileyen bir diğer önemli faktördür. Volvo Cars sürücünün dikkatini yolda tutmasını sağlayacak bir seri yeni teknoloji ve yeni bir sezgisel kullanıcı ara yüzü geliştirmiştir.

• Pilot Assist: Monoton dur-kalk trafikte hız adaptasyonuna direksiyon yardımı ekleyerek sürücünün daha rahat ve güvenli olmasını sağlar. Yarı-otonom Pilot Assist devreye girince sürücünün trafik akışında konforlu bir şekilde şeridinde kalması için direksiyon ve frenlere yardım edilir.
• Sürücü Uyarı Kontrolü: Bu eşsiz teknoloji yorgun ve dikkatsiz sürücüyü uyarır. Sistem şerit işaretlerini takip eder ve eğer sürüş dengesizleşiyor ve kontrolden çıkıyorsa sürücüyü uyarır. Burada en son gelişme, sürücüyü dinlenmesi için en yakın dinlenme noktasına yönlendiren bir Dinlenme Noktası Kılavuzudur.
• Yol İşaret Bilgileri: Yol işaretlerini ekranda göstererek sürücüyü destekler. Hız limiti aşıldığında görsel olarak sürücüyü uyaran Hız Uyarı fonksiyonu ile birlikte kullanılabilir.
• Şerit Ayrılma Uyarısı: Eğer otomobil sinyal vermek gibi herhangi bir açıklayıcı durum olmadan şeridinden ayrılırsa sürücüyü sesle uyarır.
• Şerit Koruma Yardımı: Eğer otomobil istem dışı bir şekilde şeritten ayrılıyorsa ekstra direksiyon hâkimiyeti sağlayarak sürücüye yardım eder.
• Mesafe İkazı: Aktif hız sabitleyici olmasa bile otomobilin öndeki araçla mesafesini korumasına yardımcı olur.
• Kör Nokta Bilgi Sistemi: Kör noktada kalan araçlar için uyarı verir. Arkadan hızla yaklaşan araçları bildirir.
• Çapraz Trafik Uyarısı: Bir park yerinden çıkarken yanlardan geçen araçlar hakkında uyar sağlar.
• LED Ön Aktif Uzun Farlar: Farları sürekli yüksek ışıkta tutar. Işık seviyesinin yeterli düzeyde kullanılmasını sağlar.  
• Halojen Aktif Uzun Farlar: Sürücünün aktif ışığı daha verimli kullanmasını sağlar. Uzun ve kısa farlar arasında doğru zamanda geçiş imkânı sağlar.   
• Aktif Eğimli Farlar: Dönüşlerde farların yolun eğimini izlemesini sağlar. Gece, virajlı yollarda en iyi görüşü sunar.
• Köşe Işıkları: Direksiyon 30 dereceden fazla döndüğünde ya da 40km/h hızın altında sinyal verildiğinde otomobile yakın alanı aydınlatır. 
• Lastik Basınç İzleme Sistemi: Her lastik valfinde yer alan algılayıcılar lastik basıncı hakkında düzenli bilgi gönderir.
• Park Yardımı Pilotu: Paralel parkta (girişte ve çıkışta) ve araya parklarda sürücü vitesi ve otomobilin hızını kontrol ederken sistem park eder.
• Park Yardımı Kamerası: Hem geri manevrada, hem de arkayı görmek için sürücüye ekstra görüş sağlar.
• Görüntülü Park Yardımı: Otomobilin üzerinden kuş bakışı 360 derece görüş sağlar. Ayrıca sürücüye ön, yan ve arka alanları konforlu bir şekilde görme imkânı sunar.
• Park Destek Sistemi: Park esnasında sürücüyü destekler. Park süresince çevredeki cisimlerle ilgili sesli ve görüntülü uyarı verir.

Faz 2: Çatışma

Otomobilin patinaj yaptığı, sürücünün farkında olmadan bir araca, bisiklete ya da yaya doğru yönlendiği gibi kritik anlarda sürücüyü uyaracak ya da otomobili sabitleyecek olan önleyici güvenlik fonksiyonlarıdır. Bu şekilde sürücüye daha güvenli sınırlar sunulur. 

• Elektronik Sabitleyici Kontrol: Kontrollü frenleme yaparak ve motorun çekiş gücünü keserek patinaj riskini azaltmaya yardım eden bir sabitleme sistemidir.
• Yuvarlanma Sabitleme Kontrolü: Yuvarlanma riskini hesaplayan aktif bir sabitleme sistemidir. Sistem riski yüksek hesaplarsa motor çekişi kesilir ve yuvarlanma yönünün aksine doğru tekerleklerin birine ya da ikisine birden frenleme yapılır.
• Çarpışma Uyarısı: Çarpışma kaçınılmaz ise sürücüyü uyarmak için ön camda kırmızı bir ışık yanar ve sesle uyarı verir. Bu çoğu zaman sürücünün cevap vermesini ve çarpışmanın önlenmesini sağlar. Bu fonksiyon City Safety paketinin bir parçasıdır ve 3. Fazda detaylı anlatılmıştır.
• Arkadan çarpma uyarısı: Arkadaki radarlar eğer yaklaşan bir tehdit hissederse sürücüyü ışıkla uyarır.
• Acil Fren Lambaları: Eğer sürücü sert bir şekilde fren yaparsa fren lambaları önce yanıp sönmeye başlar daha sonra sabit olarak yanmaya devam eder. Araç durursa arıza uyarı ışıkları yanarak arkadan gelen trafiği uyarır. 
• Troyler Sabitleme Yardımı: Otomobilin bir karavan ya da troyler çektiği durumlarda olası yanlamayı önler. Bu durum tekerleklerden bir ya da ikisini frenleyerek ya da çekiş gücü azaltılarak sağlanır.

Faz 3: Kaçınma / Hafifiletme

Kaza olmak üzereyken. Eğer önden bir otomobil çok hızlı yaklaşıyorsa ya da bir bisikletli ya da yaya aniden önünüze çıkmışsa ani ve sert fren kaçınılmazdır. Eğer sürücü kazadan kaçamayacaksa Volvo’nun bazı önleyici güvenlik fonksiyonları devreye girer. 

Bunula beraber, sürücünü güvenli sürüş sorumluluğu her zaman devam etmektedir.

• City Safety/Şehirde Güvenlik Sistemi: Volvo Cars’ın tüm otomatik frenleme fonksiyonlarını kapsayan bir isimdir. Hem gündüz hem de gece otomobilin önündeki araçları, bisikletlileri ve yayaları algılar, sürücüyü uyarır ve otomatik fren yapar. Yeni XC90’da yer alan bir dünya ilki olarak eğer sürücü önden gelen bir araçla kesişirse ya da karşısına çıkarsa otomatik fren sağlar.
• Arkadan Çarpma Uyarısı: Arkadaki radarlar eğer bir tehdit algılarsa yolcuları iyi bir pozisyonda sabitlemek amacıyla emniyet kemerleri sıkılaşır. Otomobil halen hareket ediyorsa yolcuların üzerindeki etkileri azaltmak için frenler devreye girer.
• Fren Yardımı: Eğer sürücü bir uyarı durumuna tepki verip frene bastıysa sistem devreye girer ve gerekirse daha fazla fren gücü sağlar. 

Faz 4: Çarpışma

Bir çarpışma kesinleştiğinde önemli olan yolcuları korumak ve yaralanmaları azaltmaktır. Volvo otomobiller yolcularına mükemmel çarpışma koruması sağlamak üzere tasarlanmıştır. Otomobillerin ileri düzey emniyet kemerleri, kemer ön-gergileri, hava yastıkları, şişirebilen perdeler ve güçlü güvenlik kafesi yüksek miktarda kullanılmış sıcak şekillendirilmiş boron çeliği ile birlikte yolcuları korumaya yardım eder. Tüm bunlar Volvo’yu pazardaki en güvenli otomobil yapmaya yardımcı olur.

• Çarpışma süratinin azaltılması: Çarpışma kaçınılmazsa otomatik frenleme ile hız azaltılır.
• Güvenlik kafesi: Gövde yapısı farklı çeliklerin karışımı ile geliştirilmiştir. Sıcak şekillendirilmiş boron çeliği ile daha da güçlendirilmiştir. Boron çeliği otomotiv endüstrisinde kullanılan en güçlü çeliktir. Sıcak şekillendirilmiş çelik miktarı tüm gövdenin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturur.   
• Deformasyon alanları: Güvenlik kafesi önden deforme olan ve enerjiyi emen deformasyon alanları ile çevrilmiştir.
• Alçak otomobillerden koruyan alt çapraz öğeler: XC90’ın ön süspansiyon çerçevesi alt çapraz öğelerle güçlendirilmiştir. Böyle konvansiyonel otomobillere karşı koruma sağlar.
• Enerjiyi emen ön alan: Otomobilin ön kısmında önceden deforme olarak yüksek enerjiyi emen ileri düzey alanlar yer alır. 
• Üç noktalı emniyet kemeri: Üç noktalı emniyet kemeri, 1959 yılında Volvo mühendisi Nils Bohlin’in icat ettiği günden bugüne bir Volvo standardı olmuştur. Emniyet kemeri bugün üreticisine bakmadan tüm otomobillerde yer almaktadır. Bu yüzden her otomobilde Volvo’dan bir parça bulunuyor demek doğru olur. 
• Emniyet Kemeri ön gergileri: Bir çarpışmada piroteknik ön gergiler yedi koltukta birden yolcuları sabitler ve hareketi önleyerek maksimum koruma sağlar.
• Hava yastıkları: Volvo Cars ön ve yan etkilere karşı koruma sağlamak için sürekli olarak teknolojisini yeniler. Örneğin dünyada ilk yan hava yastığını ve şişirebilen perdeyi kullanan Volvo Cars olmuştur. Bir diz hava yastığı sürücü ve yolcu hava yastıklarıyla birlikte önden gelen bir çarpmada bacak yaralanmalarını önlemek için devreye girer.
• Yan Koruma Sistemleri: Yüksek güçlü çelik, yan hava yastıkları ve şişirebilen perde bir araya gelerek yandan gelen etkilere karşı dengeli bir koruma sağlar.
• Güvenli konumlama: XC90’da yer alan bir dünya ilki. Bir yoldan çıkma durumunda ön emniyet kemerleri elektrikli olarak devreye girer ve yolcuları sabitler. Omurga yaralanmalarını önlemek için yer döşemeleri ve koltuk çerçevesi arasındaki enerji emen materyaller otomobilin sert zemine iniş yapması halinde oluşan dikey kuvvetleri mekanik olarak emer.
• İkinci Nesil Kırbaç Koruma Sistemi (WHIPS): Arkadan çarpışma durumunda ön koltuk yolcuyu arkadan destekler ve yastıklar. Böylece çarpma şiddetinin gücü azaltılır.
• Fren Pedalı boşalması: Bacak yaralanmalarını önlemek adına piroteknik cihaz önden çarpma durumunda fren pedalını aşağıya çeker ve sürücünün ayağından uzaklaştırır.
• Lamine camlar: Aralarından lamine plastik bulunan iki katlı camlar. Lamine cam 1944 yılında Volvo tarafından icat edildi. XC90’da yan camlarda ve panoramik tavanda da lamine cam kullanılmıştır.
• Entegre Destekleyici yastık: Yeni XC90’da ikinci sıranın ortasında büyük çocuklar için destek yastığı bulunur. Bu da Volvo’nun 1990 yılında geliştirdiği bir ilktir.
• ISOFIX: VolvoCars, uluslararası bir proje olan ISOFIX standartlarını geliştirme projesinde önemli bir rol oynar –Çocuk arabasını sabitlemeyi kolaylaştıran bir yerleştirme sistemi. XC90, iki ISOFIX oturma pozisyonunu standart olarak sunar. Avrupa’da yeni bir standart olan i-size ile sertifikalandırılmıştır.

Faz 5: Çarpışma Sonrası

Volvo Cars çarpışma sonrası kurtarma operasyonunu kolaylaştırmak için acil servislerle işbirliği yapmaktadır.

• Volvo On Call: Kesin kazaların ardından araç içi bir fonksiyon operatör temelli bir müşteri hizmet servisini otomatik olarak devreye sokar. Operatör kazanın kesin yerini görür, yardımı yönlendirir ve duruma göre sürücüye yardımcı olur. Sürücü ayrıca acil bir durumda bir SOS düğmesine basarak sistemi manuel olarak da devreye sokabilir.  
• Çarpma sonrası fren: Bir kaza sonrası otomobil başka çarpışmalardan kaçınmak ve daha fazla zarar görmemek adına frenlerle sabitlenir.