“Dev otomobil markaları, bazen en güvendikleri yerlerdeki yatırımlarının tehlikeye dönüşmesiyle yüz yüzeler.”
AutoBest 2013 ödülü alan B-Max’in üretildiği Romanya tesislerine neredeyse 1 Milyar Euro yatırım gerçekleştirmişti. Büyük ümitlerle üretime başlayan Ford B-Max, otomotiv başlığında krizlerden sıyrılamayan Batı Avrupa’ya sunumun beklenenden çok daha düşük devam etmesi sebebiyle, artık durma noktasına geldi. Neyse ki, diğer Ford tesislerinde montaja giden Fox ve Sigma serisi motorlar da, bu Craiova tesislerinde üretiliyor ve B-Max bandında çalışan mavi yakalılar hem otomobil hem de motor üretiminde çalışacak kualifikasyona sahipler… Böylece, şiftler kaydırılarak, Craiova fabrikasının komple “durma”sının önüne geçilebiliyor… Tek tehlike, bu Ford tesisinin içindeki ve çevresindeki on-time çalışması gereken tedarikçilerin, kendi işçileriyle çok ciddi zararlara girmeleri!..
Diğer yanda Fiat’ın yine 1 Milyar Euro harcanmış 500L modellerinin üretildiği Sırbistan Kragujevac tesislerinde de daralan Avrupa pazarı nedeniyle maksimum kapasiteye ulaşılamıyordu… Bu fabrika için kendi üretimlerini ayarlamaya çalışmış ve Sırbistan’a tesis kurmuş olan tedarikçiler de çok zor durumda. Hatta, fabrikaya üretim parçası taşıyan şirketler de, düzensizlik nedeniyle rahatsızlar…
Ford’un İngiltere ve Belçika’daki dev fabrikaları kapanırken, Fiat’ın İtalya’daki bazı tesislerinden “Fiat” logosunu indirmeyi göze alması gibi örnekler, Avrupa Birliği sınırları içinde “otomobil üretme”nin artık tam bir rik olduğunu kanıtlmak için fazlasıyla yeterli… Markaları destekleyen yan sanayiciler de, iflas bayraklarını çekmeseler bile, “otomobil üretme” işinin AB’de artık pek keyifli olmadığını dile getiriyorlar.
Çin, Rusya, Brezilya ve Hindistan gibi dimdik grafiklerle yükselen satış adetleri, otomotiv yatırımlarının doğal olarak BRIC ülkelerine kaymasına neden oluyor.
Aslında, markalar da, tedarikçiler de hep aynı!.. Sadece “yerleştikleri” ülkeler değişiyor!..
Ve, küresel otomobil üretimi de hızla gelişmeye devam ediyor. Avrupa’daki kriz, artık lokal bir sorun olarak global karlılığı etkilememeye başladı. Markaların tümü pozitif finansal sonuç açıklıyor!..
Fakat, ya BRIC ülkeleri de mali krize girerse?.. Herkesin en güvendiği piyasalar da, bir gün çöküşe geçerse?..
Sonuç olarak, otomotiv endüstrisinin de “riske yatırım” yaptığını da söylememiz mümkün. Yüksek karlılık elbette riske girerek gerçekleşebilir. Fakat, tek bir tesise Milyar Euro harcarken, “geri dönüş”ün bazen gecikebileceğini veya hiç gerçekleşmeyeceğini de görmeye başladık.
Dileğimiz ise, markalar zarar ihtimali görseler bile, bizlerin kullandığı otomobillerden “çalma”maları!.. Araçların tekniği zayıflatılmamalı!.. Donanımları ucuzlaştırılmamalı!..
Milyar Euro kar etmek, her zaman geçerli olmamalı!..
Markaları marka yapan müşterilerin keyfi korunmalı!..
Bu yazı 4 Kasım 2013 AutoShow dergisi için hazırlanmıştı.
CARSNEWS.TV, Okan ALTAN ve Teknoart Bilişim İşbirliğiyle yayınlanmaktadır.